İZMİR (İGFA) – Ege Denizi’nde son günlerde meydana gelen sarsıntılar, İzmir’de tsunami riskini de bir kere daha gündeme getirdi. Sarsıntı Master Planı için altlık oluşturacak yapı envanteri, depremsellik-tsunami araştırması ve mikrobölgeleme etüt çalışmalarını sürdüren İzmir Büyükşehir Belediyesi, Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner yürütücülüğünde ODTÜ’den 10 akademisyenle tsunami olaylarına karşı tehlike tahlili modellemesini de tamamladı.
Buna nazaran İzmir’in 600 kilometrelik kıyı şeridi ve kıyıya bitişik bütün ilçeleri için mümkün tsunami baskınları hesaplanarak modelleme yapıldı. Elde edilen tüm bilgiler ışığında vatandaşların tahliye edilmesi için haritalandırma yapılıp kaçış yolları için tabelalar hazırlanacak. Ayrıyeten başka tedbirler masaya yatırılacak.
VERİ TABANI OLUŞTURULDU, MODELLEME YAPILDI, HARİTA ÇIKARTILDI
Deprem Risk İdaresi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanı Eylem Ulutaş Ayatar, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kıyı alanlarında muhtemel tsunami olaylarına karşı tehlike tahlillerini tamamladıklarını belirterek çalışmalara ait şu bilgileri aktardı: “Öncelikle tsunami oluşturabilecek kaynak düzeneğinin ve tesir alanındaki tesislerin belirlendiği bir data tabanı oluşturduk. Akabinde kaynağı dikkate alarak tsunami modellemesini gerçekleştirdik. Tsunami dalgalarının karadaki ilerleyişi, akım derinlikleri, tehlike dağılımları ortaya çıkarıldı ve son olarak baskın haritalarımızı elde ettik.”
TSUNAMİ RİSKİNE DAİR TÜM BİLGİLER MEVCUT
“İzmir olarak hem zelzele hem de tsunami açısından bir risk altında olduğumuzu tabir edebiliriz lakin kıymetli olan bu riski tanımlamak ve buna karşı tedbir almak” diyen Hareket Ulutaş Ayatar, İzmir kıyılarında tsunami ile ilgili bilinmesi gereken her türlü bilgiye sahip olduklarını söz etti. İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak bu bilgiler ışığında çalışmalarını yürüttüklerini kaydeden Aksiyon Ulutaş Ayatar, “Bu basamaktan sonra hem vatandaşların bilgilendirilmesi için tabelalar hazırlanacak hem de yapısal ya da yapısal olmayan tedbirlerin alınması noktasında çalışmalar gerçekleştirilecek” bilgisini verdi.
Çalışmanın yürütücüsü Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Kıyı ve Deniz Mühendisliği Kısmı emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner de İzmir için modelleme yüklü bir tsunami tehlike tahlili yaptıklarını belirtti. İzmir’in 600 kilometrelik kıyı şeridi üzerine çalıştıklarını ve denize bitişik bütün ilçeler için muhtemel tsunami baskınlarının hesaplamasını yaptıklarını kaydeden Yalçıner, “Bunu yapmak için çok sağlıklı bir data tabanı oluşturmamız gerektiğinden İzmir Büyükşehir Belediyesi ile iş birliği halinde detaylı ve yüksek çözünürlüklü batimetri ve topografik data tabanı hazırlandı. Denizdeki fayların tsunami oluşturma potansiyellerine ve özelliklerine nazaran kıyılardaki baskın alanların hesaplamaları yapıldı. Her bir ilçe için muhtemel baskın alanları haritalanmış olarak ortaya çıkarıldı” bilgisini verdi.
TAHLİYE HARİTALARI OLUŞTURULUP KAÇIŞ YOLLARI İÇİN TABELALAR HAZIRLANACAK
Çalışma kapsamında, elde edilen haritalar üzerinden tsunaminin tesirli olması beklenen yerlerde tesir azaltıcı yapısal tedbirler, bunun için kıyılara birtakım yapıların yerleştirilip yerleştirilemeyeceği, bu yapıların maliyetleri ve performansları üzere pek çok husus incelendi. Bu incelemeler ışığında vatandaşlara yönelik yapılacak çalışmaları aktaran Yalçıner, “İnsanların tsunami tesirine karşı neler yapabileceği ile ilgili farkındalık artırma çalışmaları yapılacak ve tsunami kıyılara geldiğinde baskın yaşanacak bölgelerden nasıl tahliye olacağına ait haritalar oluşturulacak. Tahliye haritalarına bağlı olarak kıyılarda bilgi panoları ile kaçış yollarını ve inançlı bölgeleri gösteren tabelalar hazırlanacak” sözlerini kullandı.
İZMİR ÖRNEK OLACAK
İzmir’de yapılan çalışmanın benzerinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından Marmara kıyılarındaki ilçeler için tamamlandığını hatırlatan Yalçıner, “O çalışma, UNESCO tarafından kıymetli bir çalışma olarak gösterildi. Bu kere birebir çalışma İzmir’in 600 kilometrelik kıyı şeridinde yapıldı. Bundan sonraki adımları da İzmir Büyükşehir Belediyesi ile iş birliği halinde yürüteceğiz. İstanbul İzmir’e örnek oldu, İzmir de yalnızca öteki vilayetlerimize değil dünyadaki kentlere örnek olacaktır. ‘Tsunamiye Hazır Kentler’ ortasında yer almak için UNESCO’nun kaidelerinin adım adım sağlanması yolunda çok ileri uzaklıklar kat ettik. Kalan kısmını da tamamlayacağız” diye belirtti.
“OLASI VOLKANİK PATLAMA SONUCUNDA TSUNAMİ, TÜRKİYE KIYILARINA ULAŞMAYACAK”
Son günlerde Ege Denizi’nde meydana gelen sarsıntılar ve volkanik patlama mümkünlüğü üzerine de değerlendirmede bulunan Yalçıner, “Ege Denizi’nde sayısı 2 bini geçen sarsıntılar yaşanıyor. Bu zelzeleler büyük bir sarsıntının öncüleri olabilir. Bu zelzeleler bir tesir yapmayabilir ya da zelzelelerin olduğu yerde bir denizaltı volkanı patlayabilir. O da bir tsunami yaratabilir. Yola çıkan tsunami, Ege Denizi’nde dolaşıp bizim kıyılarımıza gelebilir. Tüm bu alternatiflere bakıp bu durumun da modellemesini yaptık. İzmir kıyılarının bu olaylarda oluşabilecek tsunamiye karşı riskli olmadığı sonucuna vardık. Yani İzmir ve kuzeyindeki Türkiye kıyılarına, oradan çıkacak tsunami dalgaları ulaşmayacak yahut ulaşsa da tesir bakımından zayıf kalacaktır” diye konuştu.