Türkiye’de her yıl ocak ayının birinci pazar günü ile başlayan haftada toplumun tüberküloz (verem) hastalığı hakkında bilgilendirilmesi ve dikkatinin çekilmesi emeliyle “Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası” aktiflikleri düzenleniyor.
Çoklu ilaçların tertipli kullanılması halinde yüzde 95-99 oranında düzgünleşme sağlanan hastalığın tedavi mühleti ise 6-24 ay ortasında değişebiliyor.
Verem hastayı, ailesini ve etrafını etkilemesinin yanı sıra uzun tedavi süreci ve bu süreçte ortaya çıkan maliyetler sebebiyle “biyopsikososyal” bir hastalık olarak da kabul ediliyor.
COVID-19’UN ARKASINDA GELİYOR
Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) iddialarına nazaran, dünya nüfusunun yaklaşık dörtte biri tüberküloz basili ile enfekte olurken, bunların yüzde 5-10’unda etkin hastalık gelişiyor.
En şimdiki dataların ilişkin olduğu 2021’de dünya genelinde yaklaşık 10,6 milyon yeni verem hastası ortaya çıkarken, 1,6 milyon insan verem sebebiyle hayatını kaybetti.
Verem, dünyada bulaşıcı hastalıklardan kaynaklanan vefat sebepleri ortasında Kovid-19’dan sonra ikinci sırada yer aldı.
Birleşmiş Milletler (BM), veremle global seviyede uğraş edebilmek gayesiyle sürdürülebilir kalkınma amaçlarından birini “2030’a kadar tüberküloz hastalığını sona erdirmek” olarak belirledi. DSÖ ise Global Tüberkülozu Bitirme (End TB) Stratejisi çerçevesinde “DSÖ Avrupa Bölgesi Tüberküloz Hareket Planı 2023-2030″u uygulamaya koydu.
Bu hareket planıyla Türkiye’nin de içinde bulunduğu DSÖ Avrupa Bölgesi’nde 2015 yılı dataları temel alınarak tüberküloz sıklığının yüzde 80, tüberküloz ölümlerinin ise yüzde 90 oranında azaltılması hedefleniyor.
TÜRKİYE’DE TEŞHİS VE TEDAVİ ÜCRETSİZ
İlaçların sistemli kullanılması halinde tedavi edilebilen tüberküloza yönelik teşhis ve tedavi hizmetleri, Türkiye’de tüm sıhhat kuruluşları tarafından fiyatsız sunuluyor.
Tüberküloz hastalarının tedavisinde kullanılan tüm ilaçlar da Sıhhat Bakanlığınca temin edilip vatandaşlara ulaştırılıyor.
Ayrıca Sağlık Bakanlığı ile Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı ortasında imzalanan protokol kapsamında, tedavi ve denetimlerini sistemli yaptıran, ekonomik ve toplumsal zahmetler yaşayan tüberküloz hastalarına aylık koşullu nakdi toplumsal yardım yapılıyor.
Bakanlık öncülüğünde sürdürülen “Veremsiz bir Türkiye” maksadına ulaşılabilmesi için bebeklere BCG aşısının vaktinde yaptırılması, kişisel ve toplumsal hijyen kurallarına uyulması, uzun periyodik öksürük ya da tüberküloz hastası ile temas edilmesi durumunda, vakit kaybetmeden en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulması, tüberküloz hastası ve temaslılarının ilaçlarını, sıhhat işçisinin nezaretinde ve nizamlı bir biçimde kullanmaları büyük değer taşıyor. (AA)